تخته کوبی کمپوست
تخته کوبی یعنی فشرده سازی و متراکم نمودن کمپوست به منظور اتصال بهتر اجزای بستر، جهت حفظ رطوبت و تنظیم سرعت تهویه هوا در کمپوست تا میسلیومهای قارچ بهتر بتوانند کمپوست را اشغال نمایند. اینکه تخته کوبی انجام شود و یا نشود و چه موقع انجام شود به رطوبت و فشردگی و یا تراکم کمپوست بستگی دارد.
تعریف تراکم مناسب:
نشانه تراکم مناسب این است که اگر با پنجه دست کمپوست را فشار دهید، حالت فنری داشته باشد و پس از برداشتن فشار دست، به حالت اول خود برگردد. اگر کمپوست در اثر فشار دست ارتفاعش (ضخامتش)کمتر نشود، تراکم آن کمپوست زیاد است و اگر فشرده شد و ارتفاع آن کمتر شد و به حالت اول برنگشت، تراکم آن کم است.
تعریف رطوبت مناسب:
رطوبت مناسب برای کمپوست آماده مایه زنی ۶۷% ذکر شده است. یکی دو درصد کمتر و یا بیشتر مشکل چندانی ایجاد نمی کند.
تخته کوبی را می توان در زمان های ذیل انجام داد:
الف: در روز اول ورود کمپوست
ب: در روز قبل از خاک دهی
ج: هر دو زمان فوق
اگر کمپوستی که به سالن شما وارد می شود رطوبت و تراکم آن مناسب باشد، در روز اول ورود به سالن به تخته کوبی نیاز ندارد. اگر رطوبت و تراکم آن زیاد است، نه تنها به تخته کوبی نیاز ندارد، بلکه باید به طریقی تراکم کمپوست را با چارشاخ زنی کم نمود و ساختمان آن را شل کرد. بعضی مواقع دوستان از این بابت شکایت می کنند که در حالیکه دمای سالن را به ۲۴ رسانده اند، دمای کمپوست از ۳۲ پایین تر نمی آید. یکی از دلایل اینکه دمای کمپوست در سالن از دمای هوای سالن تبعیت نمی کند، همین رطوبت بالا و تراکم زیاد کمپوست می باشد. البته یادآوری می شود که دمای کمپوست با تاخیر از دمای سالن تبعیت می کند و این تاخیر گاهی تا ۴۸ ساعت و یا بیشتر هم می رسد. در حالت معمول دمای کمپوست نباید بیش از دو درجه از دمای سالن بیشتر باشد.
اگر تراکم و رطوبت کمپوست در بدو ورود کم باشد، برای افزایش تراکم آن باید در همان روز اول اقدام به تخته کوبی کرد. با تخته کوبی رطوبت و دمای کمپوست حفظ می شود و میسلیوم ها بهتر می توانند کمپوست را اشغال نمایند.
با توجه به اینکه در راه حمل از کمپوست سازی تا سالن تولید، بلوکهای کمپوست فشرده می شوند، به ندرت در بدو ورود نیاز به تخته کوبی پیدا می شود. اما بعد از اشغال کمپوست توسط میسلیوم ظرف ۱۴ روز، در روز قبل از خاک دهی عموما تخته کوبی ضرورت پیدا می کند. چون در طی این مدت قسمتی از کمپوست توسط میسلیومها مصرف شده و به صورت گرما و گاز کربنیک خارج شده است. در نتیجه بافت کمپوست متخلخل، و تراکم آن کمتر شده است.. برای افزایش تراکم کمپوست به حد مورد نیاز، قبل از خاکدهی تخته کوبی لازم است، چه روز اول ورود کمپوست تخته کوبی شده باشد و یا نشده باشید.
چرا تخته کوبی می کنیم؟
من در طی ۲۰ سال مطالعاتم در منابع تاکید زیادی بر تخته کوبی ندیده ام. مثل ککینگ و رافلینگ، تخته کوبی جزو واجبات نیست. بدون انجام اینها هم می توان به عملکرد قابل قبولی دست یافت. اگر منظور از تخته کوبی پر نمودن فاصله بلوکهای کمپوست بعد از چیدن آنها روی قفسه ها است، این کار ضرورت دارد. چون برای خاکدهی باید سطح بستر مسطح و یکنواخت باشد. البته اسم این عمل را مسطح نمودن بستر بگذاریم، با مسماتر است. اصطلاح تخته کوبی برای این کار، مناسب نیست.
مسطح نمودن بستر را تا قبل از خاک دهی،هر موقع می توان انجام داد. اگر نیازی به دستورزی برای فشرده سازی بستر و یا کنترل رطوبت آن وجود ندارد، هرچه دیرتر این عمل مسطح نمودن انجام شود بهتر است. چرا؟
اگر فقط هدف از مسطح نمودن بستر برای اعمال خاک پوششی است، روز قبل از خاک دهی بهترین موقع برای این کار است. چون کمپوست کاملا توسط میسلیوم قارچ دکمه ای اشغال شده است و خطر آلوده شدن آن توسط عوامل همسطح سازی، خیلی کمتر می باشد. مطمئن باشید که بعد از مایه زنی کمپوست، با هر دفعه دستکاری کمپوست، خطر انتقال آلودگی ها به ان بیشتر می شود. اگر شرایط کمپوست خریداری شده ایده آل است، حتی پلاستیکهای روی کمپوست ها را هم دست نزنید. حتی تا روز قبل از خاکدهی، یکبار هم وارد سالن نشوید، مگر برای بررسی بستر از نظر آلودگی ها. چه لزومی دارد که پلاستیک رویی بلوک را بردارید و باز رویش پلاستیک یک بار مصرف و یا روزنامه آلوده به انواع قارچها و عناصر سنگین و سمی پهن کنید؟ آخر این چه کاری است؟ پلاستیک روی کمپوست هم باعث حفظ رطوبت کمپوست می شود و هم توسط منافذی که دارد، اجازه می دهد که به راحتی تبادل هوا بین بستر و هوای سالن صورت پذیرد. اگر غیر از این بود چرا واحد های تولید کمپوست سطح رویی بلوک هارا سوراخ می کنند؟ فقط برای فاصله زمانی چند ساعت حمل؟ قطعا جواب منفی است. چون درطی حمل توسط کامیون، کمپوست ها روی هم چیده می شوند و آن منافذ هم توسط بلوکهای فوقانی مسدود می شود.
روش های نگهداری قارچ ( نگهداری قارچ با بخار پز کردن)