شور شدن خاک پوششی
صرف نظر از مبدأ شوری خاک که اولیه باشد یا ثانویه، عواملی که موجب شور شدن خاک ها می شود به طور کلی عبارتند از :
۱) شور بودن مواد مادری تشکیل دهنده خاک
۲) انتقال املاح محلول اراضی مرتفع به مناطق پایین دست به کمک آب
۳) استفاده از آب های شور در آبیاری
۴) تبخیر شدید رطوبت خاک و انتقال و تجمع املاح محلول در قسمت های سطحی خاک و عدم کفایت بارندگی یا آب وارده به خاک برای شستشوی املاح از خاک
۵) بالا آمدن سطح آب های زیر زمینی و انتقال املاح آن ها به طور مستقیم همراه با آب و یا صعود شفریه آب در خاک
۶) انتقال نمک های موجود در آب دریا به کمک بادهایی که از دریا به سمت ساحل می وزند. این بادها ذرات آب حاوی نمک را به سواحل می رسانند. همچنین نفوذ انتقال جانبی آب شور دریاها در سواحل به ویژه سواحل پست
۷) انتقال نمک خاک های شور مناطق مجاور به کمک باد
۸) انتقال املاح افق های زیرین خاک در اثر تغذیه گیاه و بازگشت بقایای گیاهی به سطح خاک
۹) ریزش باران های شور در مجاور مناطق صنعتی
مضرات شوری خاک پوششی:
همانطور که در مباحث فوق مشاهده کردید، دانشمندان آبهای آبیاری و خاکها را از نظر شوری به گروه هایی تقسیم کردند. دقیقا مثل شما قارچ کاران، که قارچها را به درجه ۱ و ۲ تقسیم می کنید. میزان شوری را با خصوصیت هدایت الکتریکی EC آب و در خاک، با عصاره اشباع خاک می سنجند. هرچه شوری خاک بیشتر باشد، هدایت الکتریکی آن بیشتر خواهد بود. هدایت الکتریکی تحت تاثیر انواع کاتیونهای مثبت ازجمله Ca2+ ، K+ ، Mg2+ و Na+ قرار می گیرد و هرچه مقدارشان بیشتر باشد، هدایت الکتریکی بیشتر خواهد شد . با این وجود همه این کاتیونهای مثبت برای گیاه مضر نیستند. مثلا Ca2+ برای گیاه و یا قارچ نه تنها مضر نیست، بلکه مفید نیز است. آنچه که برای گیاه و قارچ مضر است و باعث تخریب بافت خاک و مشکلات دیگر می شود یون سدیم (Na+) است. بنابراین استفاده ار EC صرف، برای سنجیدن شوری خاک، از دقت کافی برخوردار نیست. بلکه به همراه آن باید مقدار سدیم قابل تعویض ESP نیز اندازه گیری شود. ممکن است EC بالا باشد، ولی مقدار سدیم قابل تبادل آن کم باشد و خسارتی به گیاه و یا قارچ وارد نکند و برعکس، ممکن است خاک و یا آب مورد استفاده EC کم نشان بدهد و لی سدیم قابل تبادل آن زیاد باشد. همچنین در آزمایشات خاک pH آن نیز بایستی اندازه گیری شود. در اغلب خاک هایی که pH آنها بیشتر از ۹ است، سدیم قابل تعویض زیاد می باشد.
در طول میلیاردها سال تکامل گیاهان، بعضی از آنها همچون درخت گز (منظورم گز اصفهان نیست ها!!!)، پسته، پنبه و… خود را به آب و خاک شور تطابق داده‌اند و راهکاری را برای دفع یون سدیم، تجمع آن در واکوئل ها و یا دفع آنها از طریق روزنه ها اندیشیده اند. اما قارچ مورد بحث ما چی؟ آیا این قارچ هم از این توانایی ها برخوردار است. اگر رویش این قارچ را در طبیعت در زمینهای شور مشاهده می کنیم، جواب مثبت است و الا خیر. مطالعات بنده نشان می دهد که این قارچ متحمل به شوری نیست، بلکه با افزایش شوری خاک پوششی و آب آبیاری، عملکردش به شدت کم می شود. در گروه ها بیشتر موضوع شوری خاک پوششی مطرح می شود. در کل پر واضح است که هرچه EC خاک کمتر باشد بهتر است، بعضی از منابع EC خاک را تا ۱ میلی موس یا ۱۰۰۰ میکرو موس را قابل تحمل دانسته اند.
آزمایشات ما مثل تجربیات شما تولید کنندگان محترم، نشان می دهد که بهترین خاک پوششی خاک پیت است که از خارج از کشور وارد می شود. من خصوصیات این خاک را در جداول پیوست آورده ام تا تولید کنندگان محترم قارچ، با استفاده از کمیت ها، خاک مورد استفاده خود را با خاک پیت مقایسه نمایند.
شور شدن خاک پوششی
صرف نظر از مبدأ شوری خاک که اولیه باشد یا ثانویه، عواملی که موجب شور شدن خاک ها می شود به طور کلی عبارتند از :
۱) شور بودن مواد مادری تشکیل دهنده خاک
۲) انتقال املاح محلول اراضی مرتفع به مناطق پایین دست به کمک آب
۳) استفاده از آب های شور در آبیاری
۴) تبخیر شدید رطوبت خاک و انتقال و تجمع املاح محلول در قسمت های سطحی خاک و عدم کفایت بارندگی یا آب وارده به خاک برای شستشوی املاح از خاک
۵) بالا آمدن سطح آب های زیر زمینی و انتقال املاح آن ها به طور مستقیم همراه با آب و یا صعود شفریه آب در خاک
۶) انتقال نمک های موجود در آب دریا به کمک بادهایی که از دریا به سمت ساحل می وزند. این بادها ذرات آب حاوی نمک را به سواحل می رسانند. همچنین نفوذ انتقال جانبی آب شور دریاها در سواحل به ویژه سواحل پست
۷) انتقال نمک خاک های شور مناطق مجاور به کمک باد
۸) انتقال املاح افق های زیرین خاک در اثر تغذیه گیاه و بازگشت بقایای گیاهی به سطح خاک
۹) ریزش باران های شور در مجاور مناطق صنعتی
مضرات شوری خاک پوششی:
همانطور که در مباحث فوق مشاهده کردید، دانشمندان آبهای آبیاری و خاکها را از نظر شوری به گروه هایی تقسیم کردند. دقیقا مثل شما قارچ کاران، که قارچها را به درجه ۱ و ۲ تقسیم می کنید. میزان شوری را با خصوصیت هدایت الکتریکی EC آب و در خاک، با عصاره اشباع خاک می سنجند. هرچه شوری خاک بیشتر باشد، هدایت الکتریکی آن بیشتر خواهد بود. هدایت الکتریکی تحت تاثیر انواع کاتیونهای مثبت ازجمله Ca2+ ، K+ ، Mg2+ و Na+ قرار می گیرد و هرچه مقدارشان بیشتر باشد، هدایت الکتریکی بیشتر خواهد شد . با این وجود همه این کاتیونهای مثبت برای گیاه مضر نیستند. مثلا Ca2+ برای گیاه و یا قارچ نه تنها مضر نیست، بلکه مفید نیز است. آنچه که برای گیاه و قارچ مضر است و باعث تخریب بافت خاک و مشکلات دیگر می شود یون سدیم (Na+) است. بنابراین استفاده ار EC صرف، برای سنجیدن شوری خاک، از دقت کافی برخوردار نیست. بلکه به همراه آن باید مقدار سدیم قابل تعویض ESP نیز اندازه گیری شود. ممکن است EC بالا باشد، ولی مقدار سدیم قابل تبادل آن کم باشد و خسارتی به گیاه و یا قارچ وارد نکند و برعکس، ممکن است خاک و یا آب مورد استفاده EC کم نشان بدهد و لی سدیم قابل تبادل آن زیاد باشد. همچنین در آزمایشات خاک pH آن نیز بایستی اندازه گیری شود. در اغلب خاک هایی که pH آنها بیشتر از ۹ است، سدیم قابل تعویض زیاد می باشد.
در طول میلیاردها سال تکامل گیاهان، بعضی از آنها همچون درخت گز (منظورم گز اصفهان نیست ها!!!)، پسته، پنبه و… خود را به آب و خاک شور تطابق داده‌اند و راهکاری را برای دفع یون سدیم، تجمع آن در واکوئل ها و یا دفع آنها از طریق روزنه ها اندیشیده اند. اما قارچ مورد بحث ما چی؟ آیا این قارچ هم از این توانایی ها برخوردار است. اگر رویش این قارچ را در طبیعت در زمینهای شور مشاهده می کنیم، جواب مثبت است و الا خیر. مطالعات بنده نشان می دهد که این قارچ متحمل به شوری نیست، بلکه با افزایش شوری خاک پوششی و آب آبیاری، عملکردش به شدت کم می شود. در گروه ها بیشتر موضوع شوری خاک پوششی مطرح می شود. در کل پر واضح است که هرچه EC خاک کمتر باشد بهتر است، بعضی از منابع EC خاک را تا ۱ میلی موس یا ۱۰۰۰ میکرو موس را قابل تحمل دانسته اند.
آزمایشات ما مثل تجربیات شما تولید کنندگان محترم، نشان می دهد که بهترین خاک پوششی خاک پیت است که از خارج از کشور وارد می شود. من خصوصیات این خاک را در جداول پیوست آورده ام تا تولید کنندگان محترم قارچ، با استفاده از کمیت ها، خاک مورد استفاده خود را با خاک پیت مقایسه نمایند.
روش های نگهداری قارچ ( نگهداری قارچ با بخار پز کردن)