مراحل تولید قارچ شاه صدف
۱. آماده سازی بستر کشت
خاک اره و تراشه چوب را به نسبت مساوی مخلوط کنید و در درون کیسه گونی به مدت ۲۴ ساعت خیس نمایید تا خوب آب جذب کنند. سپس به مقدار ۲۵% وزن خشک توده قبلی، سبوس گندم و یا برنج به آن اضافه نمایید. به مقدار ۵% مجموع وزن خشک مواد قبلی، کربنات کلسیم اضافه نمایید. رطوبت را در حد ۶۷ تا ۷۰% تنظیم نمایید. بستر آماده شده را در درون ظروف قابل اتوکلاو ریخته و به مدت ۲ تا ۴ ساعت (بسته حجم مواد در درون ظروف) اتوکلاو نمایید.
پس از سرد شدن به دمای ۲۵ درجه، مواد درون ظروف را در زیر هود استریل به میزان ۴% با بذر قارچ شاه صدف، تلقیح نمایید.
به مدت دو تا سه هفته در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد نگه دارید تا میسلیوم مواد درون ظروف را کاملا اشغال نماید. در این مرحله رطوبت نسبی سالن کشت را در حد ۹۰ تا ۹۵% حفظ نمایید. دی اکسید کربن را در حد ۵۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ پی پی ام نگه دارید. هر ساعت یک بار هوای اتاق کشت باید عوض شود. یعنی هر ساعت به اندازه حجم سالن کشت، هوای تازه وارد آن کنید. در این مرحله نور اصلا لازم نیست.
۲. تشکیل ته سنجاقی ها
دمای سالن را به ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتیگراد پایین بیاورید.
رطوبت نسبی رادر حد ۹۵ تا ۱۰۰% حفظ کنید. غلظت دی اکسید کربن را به حد ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ پی پی ام کاهش دهید. هر ساعت ۴ تا ۸ بار هوای سالن را عوض کنید.
نور در حد ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ لوکس لازم است.
این شرایط را به مدت ۴ تا ۵ روز ادامه دهید تا ته سنجاقی ها ظاهر شوند.
۳. میوه دهی
چهار تا هشت روز پس از تشکیل ته سنجاقی ها، قارچهای بالغ آماده برداشت می شوند. برای اینکه قارچهای درشت داشته باشید، زمانیکه ته سنجاقی ها به اندازه نخود شدند، دو الی سه قارچ را نگه دارید و بقیه را با چاقوی تیزی حذف نمایید. در این صورت قارچها درشت خواهند شد و ممکن وزن هریک به ۲۰۰ گرم تا ۲۵۰ گرم هم برسد. موقع برداشت قارچ زمانی است که قطر کلاهک به حدود دو برابر قطر ساقه رسیده باشد ولی لبه های کلاهک هنوز مسطح نشده باشند.
در طی مدت میوه دهی، رطوبت نسبی سالن کشت را در حد ۸۵ تا ۹۰% حفظ کنید. اجازه ندهید غلظت دی اکسید کربن بالاتر از ۵۰۰ پی پی ام برود. کاهش غلظت دی اکسید کربن با ورود هوای تازه از بیرون از سالن، میسر می شود. با لامپ مهتابی نور در حد ۵۰۰ لوکس در سالن به مدت ۱۰ تا ۱۲ ساعت در شبانه روز، تامین شود.
این قارچ در طی دوران میوه دهی به آبیاری نیاز ندارد. در واقع آب در بستر کشت این قارچ نفوذ نمی کند. بنابراین تا می توانید رطوبت سالن را حفظ کنید تا تبخیر کمتری از سطح بستر کشت انجام شود.
پس از برداشت اولین فلاش، سطح بستر را تمیز نموده و با تامین شرایط رشد رویشی و سپس تامین شرایط برای تبدیل فاز رویشی به زایشی (در بند ۲ توضیح داده شد)، اجازه دهید قارچهای دومین فلاش ظاهر شوند. از هر کیلو گرم بستر کشت بر حسب وزن تر، ۲۵۰ گرم قارچ یعنی عملکرد ۲۵% قابل حصول می باشد.
مراحل تولید قارچ شاه صدف
۱. آماده سازی بستر کشت
خاک اره و تراشه چوب را به نسبت مساوی مخلوط کنید و در درون کیسه گونی به مدت ۲۴ ساعت خیس نمایید تا خوب آب جذب کنند. سپس به مقدار ۲۵% وزن خشک توده قبلی، سبوس گندم و یا برنج به آن اضافه نمایید. به مقدار ۵% مجموع وزن خشک مواد قبلی، کربنات کلسیم اضافه نمایید. رطوبت را در حد ۶۷ تا ۷۰% تنظیم نمایید. بستر آماده شده را در درون ظروف قابل اتوکلاو ریخته و به مدت ۲ تا ۴ ساعت (بسته حجم مواد در درون ظروف) اتوکلاو نمایید.
پس از سرد شدن به دمای ۲۵ درجه، مواد درون ظروف را در زیر هود استریل به میزان ۴% با بذر قارچ شاه صدف، تلقیح نمایید.
به مدت دو تا سه هفته در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد نگه دارید تا میسلیوم مواد درون ظروف را کاملا اشغال نماید. در این مرحله رطوبت نسبی سالن کشت را در حد ۹۰ تا ۹۵% حفظ نمایید. دی اکسید کربن را در حد ۵۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ پی پی ام نگه دارید. هر ساعت یک بار هوای اتاق کشت باید عوض شود. یعنی هر ساعت به اندازه حجم سالن کشت، هوای تازه وارد آن کنید. در این مرحله نور اصلا لازم نیست.
۲. تشکیل ته سنجاقی ها
دمای سالن را به ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتیگراد پایین بیاورید.
رطوبت نسبی رادر حد ۹۵ تا ۱۰۰% حفظ کنید. غلظت دی اکسید کربن را به حد ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ پی پی ام کاهش دهید. هر ساعت ۴ تا ۸ بار هوای سالن را عوض کنید.
نور در حد ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ لوکس لازم است.
این شرایط را به مدت ۴ تا ۵ روز ادامه دهید تا ته سنجاقی ها ظاهر شوند.
۳. میوه دهی
چهار تا هشت روز پس از تشکیل ته سنجاقی ها، قارچهای بالغ آماده برداشت می شوند. برای اینکه قارچهای درشت داشته باشید، زمانیکه ته سنجاقی ها به اندازه نخود شدند، دو الی سه قارچ را نگه دارید و بقیه را با چاقوی تیزی حذف نمایید. در این صورت قارچها درشت خواهند شد و ممکن وزن هریک به ۲۰۰ گرم تا ۲۵۰ گرم هم برسد. موقع برداشت قارچ زمانی است که قطر کلاهک به حدود دو برابر قطر ساقه رسیده باشد ولی لبه های کلاهک هنوز مسطح نشده باشند.
در طی مدت میوه دهی، رطوبت نسبی سالن کشت را در حد ۸۵ تا ۹۰% حفظ کنید. اجازه ندهید غلظت دی اکسید کربن بالاتر از ۵۰۰ پی پی ام برود. کاهش غلظت دی اکسید کربن با ورود هوای تازه از بیرون از سالن، میسر می شود. با لامپ مهتابی نور در حد ۵۰۰ لوکس در سالن به مدت ۱۰ تا ۱۲ ساعت در شبانه روز، تامین شود.
این قارچ در طی دوران میوه دهی به آبیاری نیاز ندارد. در واقع آب در بستر کشت این قارچ نفوذ نمی کند. بنابراین تا می توانید رطوبت سالن را حفظ کنید تا تبخیر کمتری از سطح بستر کشت انجام شود.
پس از برداشت اولین فلاش، سطح بستر را تمیز نموده و با تامین شرایط رشد رویشی و سپس تامین شرایط برای تبدیل فاز رویشی به زایشی (در بند ۲ توضیح داده شد)، اجازه دهید قارچهای دومین فلاش ظاهر شوند. از هر کیلو گرم بستر کشت بر حسب وزن تر، ۲۵۰ گرم قارچ یعنی عملکرد ۲۵% قابل حصول می باشد.
روش های نگهداری قارچ ( نگهداری قارچ با بخار پز کردن)