بیماریها و آفات قارچ گانودرما
در نتیجه آلوده شدن قارچ گانودرما به عوامل بیماری زا و یا عدم کنترل عوامل محیطی مانند دما، رطوبت و مواد شیمیایی سمی، کشت و پرورش قارچ گانودرما ممکن است با اختلالاتی مواجه شود، که در نتیجه باعث کاهش عملکرد می شود. در این قسمت عوامل بیماری زای قارچ گانودرما به اختصار توضیح داده شده است.
قارچ های بیماری زا
تریکودرما
تریکودرما (Trichoderma sp) رده ای از قارچ های بیماری زا است که مسئول ایجاد کپک در طی فرایند کشت میباشد. این بیماری به سرعت گسترش پیدا کرده و باعث آسیب جدی می شود. در مرحله رشد کلاهک، این قارچ در پشت آن رشد می کند. با خارج شدن مخاط از سطح کلاهک، رشد آن متوقف شده و کپک بر روی آن آشکار میشود که باعث بی کیفیت شدن قارچ و از دست رفتن ارزش تجاری آن می شود. هجوم این قارچ در مرحله رشد میسیلیوم‌ها، میتواند باعث از بین رفتن بستر کشت شود. همچنین میسلیوم قارچ تریکودرما با ترشح مواد سمی مانع از رشد میسلیوم گانودرما شده و باعث خراب شدن کیسه های کمپوست می شود.
مایکوگون
مایکوگون (Mycogone pernicioso) مسئول ایجاد بیماری پوسیدگی قهوه ای گانودرما در طی مراحل کشت است. با آلوده شدن گانودرما به این قارچ، کلاهک قارچ به طور غیر طبیعی رشد میکند که منجر به یک ساقه بزرگ و یک کلاهک کوچک می شود. همچنین بر روی سطح کلاهک آلوده به این قارچ، میسیلیوم سفید مشاهده میشود، که به مرور زمان قهوه ای شده و ایجاد قطرات قهوه ای می کند.
نوروسپورا
نورسپورا (Neurospora) نوعی قارچ از گونه آسکومایسیت (Ascomycete) است که اغلب باعث ایجاد بیماری های گانودرما در مرحله رشد میسلیوم می شود. هنگامی که نورسپورا کیسه های کمپوست را آلوده می کند، بر روی سطح کیسه هیفهای شبکه قارچ رشد میکند و رشد سریع این قارچ مانع رشد میسیلیوم گانودرما میشود.
آفات حشره ای و مضرات ناشی از آن
بعضی از آفات میتوانند با خسارت زدن به میسلیوم یا میوه قارچ در طول دوره پرورش قارچ باعث کاهش بازده تجاری گانودرما شود. همچنین، آثار نیش این آفات قارچ را در برابر عفونت باکتریایی آسیب پذیر میکند که عامل دیگر بیماریها می شود و در نتیجه تلفات بیشتری نیز به همراه خواهد داشت. بنابراین ، پیشگیری و درمان آفات یک جنبه بسیار مهم در پرورش قارچها است. هرچند آفات گانودرما میتواند بسته به مناطق مختلف کشت متفاوت باشد، اما غالب آن ها شامل لاروهای بید (larvae of moths) ، Geometridae، Hypogastruridae، انواع مورچه ها و مگس سرکه میباشد.
لاروها و بالغ شده اکثر حشرات غالبا به میوه گانودرما آسیب می رسانند. به طور کلی، لاروهای اولیه از سطح و لبه های کلاهک قارچ تغذیه می کنند. بعد از گذشت ۳ روز ، لاروها به طور مستقیم از داخل میوه گانودرما تغذیه می‌کنند و فضولات بالایی دارند. لارو مگس سرکه از میسیلیوم و بستر کشت تغذیه می کند، اغلب باعث ایجاد پوسیدگی لزج در سطح کیسه میشود. ورود لارو به داخل قارچ باعث رشد ناقص قارچ و در نهایت فساد آن می شود.
پیشگیری از بیماریها و آفات
بیماری ها و آفات گانودرما به راحتی با انتخاب گونه مناسب، بهداشت محیط ، ضد عفونی خاک ، کنترل آفات و مدیریت محل کشت گانودرما قابل کنترل است. دلایل اصلی بروز بیماریها استریل ناقص کمپوست ، آلودگی در فرآیند تلقیح یا فرآیند کشت و سوراخ شدن کیسه های کمپوست میباشد. همواره در کنترل بیماری ها پیشگیری مهمتر از درمان است. برای کاهش و از بین بردن بروز بیماریها و آفات ابتدا باید محیط کشت را بهبود بخشید. برای کاهش سطح آسیب بیماریها و آفات و نیز اطمینان از پرورش گانودرما با عملکرد بالا و کیفیت مناسب ، باید راهکارهای جامع پیشگیری و درمانی را در کنار کنترل زیست محیطی و شیمیایی بکار بست. راهکارهای پیشنهادی به شرح زیر می باشد:
۱) کنترل کشاورزی
گونه های گانودرما با مقاومت بالا در برابر بیماری ها و آفات، کیفیت خوب و عملکرد بالا باید انتخاب شوند، تا اطمینان حاصل شود که اسپاون عامل آفاتی مانند ویروس ها ، باکتریها و کنه ها نباشد. کیسه های کمپوست باید با فشار در دمای بالا کاملا استریل شوند. بهداشت محیط پرورش گانودرما باید استاندارد بالایی داشته باشد. تجهیزات آلوده شده توسط باکتری ها خارج شوند و ضد عفونی محل کشت انجام شود.
۲) کنترل فیزیکی
باید محل کشت دایما کنترل شود تا تبدیل به محلی برای پرورش تخم حشرات و اسپورهای دیگر قارچها نشده باشد. از یک محل کشت نمیتوان سالهای متمادی استفاده کرد و بهتر است از چند سالن به صورت چرخشی استفاده شود. میتوان استفاده از اشعه ماوراء بنفش و ازون، برای ضد عفونی دستگاه تلقیح و محل کشت را مدنظر قرار داد.
۳) کنترل شیمیایی
مواد شیمیایی مؤثرترین راه برای جلوگیری از بیماری ها و آفات در کشت گانودرما میباشد. با این حال، هنگامی که مواد شیمیایی به طور نادرست استفاده شوند، میتواند باعث صدمه به سلامتی انسان شوند.
بیماریها و آفات قارچ گانودرما
در نتیجه آلوده شدن قارچ گانودرما به عوامل بیماری زا و یا عدم کنترل عوامل محیطی مانند دما، رطوبت و مواد شیمیایی سمی، کشت و پرورش قارچ گانودرما ممکن است با اختلالاتی مواجه شود، که در نتیجه باعث کاهش عملکرد می شود. در این قسمت عوامل بیماری زای قارچ گانودرما به اختصار توضیح داده شده است.
قارچ های بیماری زا
تریکودرما
تریکودرما (Trichoderma sp) رده ای از قارچ های بیماری زا است که مسئول ایجاد کپک در طی فرایند کشت میباشد. این بیماری به سرعت گسترش پیدا کرده و باعث آسیب جدی می شود. در مرحله رشد کلاهک، این قارچ در پشت آن رشد می کند. با خارج شدن مخاط از سطح کلاهک، رشد آن متوقف شده و کپک بر روی آن آشکار میشود که باعث بی کیفیت شدن قارچ و از دست رفتن ارزش تجاری آن می شود. هجوم این قارچ در مرحله رشد میسیلیوم‌ها، میتواند باعث از بین رفتن بستر کشت شود. همچنین میسلیوم قارچ تریکودرما با ترشح مواد سمی مانع از رشد میسلیوم گانودرما شده و باعث خراب شدن کیسه های کمپوست می شود.
مایکوگون
مایکوگون (Mycogone pernicioso) مسئول ایجاد بیماری پوسیدگی قهوه ای گانودرما در طی مراحل کشت است. با آلوده شدن گانودرما به این قارچ، کلاهک قارچ به طور غیر طبیعی رشد میکند که منجر به یک ساقه بزرگ و یک کلاهک کوچک می شود. همچنین بر روی سطح کلاهک آلوده به این قارچ، میسیلیوم سفید مشاهده میشود، که به مرور زمان قهوه ای شده و ایجاد قطرات قهوه ای می کند.
نوروسپورا
نورسپورا (Neurospora) نوعی قارچ از گونه آسکومایسیت (Ascomycete) است که اغلب باعث ایجاد بیماری های گانودرما در مرحله رشد میسلیوم می شود. هنگامی که نورسپورا کیسه های کمپوست را آلوده می کند، بر روی سطح کیسه هیفهای شبکه قارچ رشد میکند و رشد سریع این قارچ مانع رشد میسیلیوم گانودرما میشود.
آفات حشره ای و مضرات ناشی از آن
بعضی از آفات میتوانند با خسارت زدن به میسلیوم یا میوه قارچ در طول دوره پرورش قارچ باعث کاهش بازده تجاری گانودرما شود. همچنین، آثار نیش این آفات قارچ را در برابر عفونت باکتریایی آسیب پذیر میکند که عامل دیگر بیماریها می شود و در نتیجه تلفات بیشتری نیز به همراه خواهد داشت. بنابراین ، پیشگیری و درمان آفات یک جنبه بسیار مهم در پرورش قارچها است. هرچند آفات گانودرما میتواند بسته به مناطق مختلف کشت متفاوت باشد، اما غالب آن ها شامل لاروهای بید (larvae of moths) ، Geometridae، Hypogastruridae، انواع مورچه ها و مگس سرکه میباشد.
لاروها و بالغ شده اکثر حشرات غالبا به میوه گانودرما آسیب می رسانند. به طور کلی، لاروهای اولیه از سطح و لبه های کلاهک قارچ تغذیه می کنند. بعد از گذشت ۳ روز ، لاروها به طور مستقیم از داخل میوه گانودرما تغذیه می‌کنند و فضولات بالایی دارند. لارو مگس سرکه از میسیلیوم و بستر کشت تغذیه می کند، اغلب باعث ایجاد پوسیدگی لزج در سطح کیسه میشود. ورود لارو به داخل قارچ باعث رشد ناقص قارچ و در نهایت فساد آن می شود.
پیشگیری از بیماریها و آفات
بیماری ها و آفات گانودرما به راحتی با انتخاب گونه مناسب، بهداشت محیط ، ضد عفونی خاک ، کنترل آفات و مدیریت محل کشت گانودرما قابل کنترل است. دلایل اصلی بروز بیماریها استریل ناقص کمپوست ، آلودگی در فرآیند تلقیح یا فرآیند کشت و سوراخ شدن کیسه های کمپوست میباشد. همواره در کنترل بیماری ها پیشگیری مهمتر از درمان است. برای کاهش و از بین بردن بروز بیماریها و آفات ابتدا باید محیط کشت را بهبود بخشید. برای کاهش سطح آسیب بیماریها و آفات و نیز اطمینان از پرورش گانودرما با عملکرد بالا و کیفیت مناسب ، باید راهکارهای جامع پیشگیری و درمانی را در کنار کنترل زیست محیطی و شیمیایی بکار بست. راهکارهای پیشنهادی به شرح زیر می باشد:
۱) کنترل کشاورزی
گونه های گانودرما با مقاومت بالا در برابر بیماری ها و آفات، کیفیت خوب و عملکرد بالا باید انتخاب شوند، تا اطمینان حاصل شود که اسپاون عامل آفاتی مانند ویروس ها ، باکتریها و کنه ها نباشد. کیسه های کمپوست باید با فشار در دمای بالا کاملا استریل شوند. بهداشت محیط پرورش گانودرما باید استاندارد بالایی داشته باشد. تجهیزات آلوده شده توسط باکتری ها خارج شوند و ضد عفونی محل کشت انجام شود.
۲) کنترل فیزیکی
باید محل کشت دایما کنترل شود تا تبدیل به محلی برای پرورش تخم حشرات و اسپورهای دیگر قارچها نشده باشد. از یک محل کشت نمیتوان سالهای متمادی استفاده کرد و بهتر است از چند سالن به صورت چرخشی استفاده شود. میتوان استفاده از اشعه ماوراء بنفش و ازون، برای ضد عفونی دستگاه تلقیح و محل کشت را مدنظر قرار داد.
۳) کنترل شیمیایی
مواد شیمیایی مؤثرترین راه برای جلوگیری از بیماری ها و آفات در کشت گانودرما میباشد. با این حال، هنگامی که مواد شیمیایی به طور نادرست استفاده شوند، میتواند باعث صدمه به سلامتی انسان شوند.
روش های نگهداری قارچ ( نگهداری قارچ با بخار پز کردن)